Mehmet Tülüce, doğal tarım yapılırken doğal arıcılık da yapılarak ek gelir elde edilebileceğini ve doğal tarımdan bağımsız düşünülemeyecek olan doğal arıcılık yapmak için bahçenin nasıl düzenlenmesi gerektiğini anlatıyor.

– Hamiyet Bayram

Doğal arıcılık nasıl yapılır?

Yediğimiz besinlerin % 70’i arılar vasıtası ile tozlaştırılmaktadır. Sadece balı ile beslemez arılar. Zehir kullanarak ücret almadan çalışan tarım ve doğa dostu arıları öldürmeyelim. Doğal tarım bahçelerinde arıcılık yaparak ilave gelir elde edebilirsiniz. Bahçe içine ekeceğiniz yonca, kekik, lavanta, karabuğday iyi bir nektar kaynağıdır. Yonca Toprağı gevşetir, azot sağlar, nemi korur, çiçeğinden bal, yaprağında hayvan yemi.

Doğal bahçe kuracaklar arıyı ihmal etmesin. Doğal tarım ile birlikte doğal arıcılık da yapabilirsiniz. Bal ilave bir gelir kaynağı olur. 10 dönümden 300-500 kg’ya kadar bal alabilirsiniz.

Doğal tarım her zaman kazandırır. Bahçeniz var ise doğal bahçeye dönüştürerek çok yönlü gelir elde edin.

Kuracağınız bahçeye ballı bitkilerden ekerseniz, toprağın nemini korursunuz, toprağa azot sağlarsınız böylece hem faydalı böcekleri çekersiniz, hem de dağ bayır gezdirmeden masrafsız doğal bal üretirsiniz aynı zamanda tohumlarından insan yiyeceği  tavuk ve hayvan yemi elde edebilirsiniz.

Ağaç altındaki bitkilerin ağaçlara zararı olmaz. Gereksiz yere ot zehiri ve çapa yaparak doğal dengeyi besin zincirine ve cebimize zarar vermeyelim. Paranız çok ise hayır yapın.

Aromatik bitkilerin yağından, baharatından da faydalanırsınız.

Bal verimi yüksek yer bitkileri ve ağaçları

• Faselya (arı otu)
• Karabuğday
• Yabani yonca
• Kekik
• Lavanta
• Kırmızı üçgül
• Ada çayı
• Yalancı Akasya
• Harbup
• Püren
• Hayt

Arıotunun araziye 15’er gün arayla bölüm bölüm ekilmesi tavsiye ediliyor. Arıotundan dekardan 90 kiloya kadar bal alınabiliyor. Arıotunun ilkbahar, yaz ve sonbahar başında ekimi yapılabiliyor. 3 mevsim çiçek için 3 mevsime yayarak ekim yapılırsa bal verimi oldukca çok yüksek olabiliyor. 10 dönümden 500-700 kg arası bal almak mümkün. Pınarhisarda bir arıcı arkadaşım bahçesine arıotu ekiyor, bitişiğinde de yoncalık var, Temmuz’da ayçiçeği var oldukça verimli sahada arıcılık yapıyor ve kovan başına 40 kg bal alıyor.

İkinci sırada karabuğday var. Yonca da iyi bir bal kaynağı. Bahçe içine üçgül ile karabuğdayı birlikte ekerek aynı zamanda arıcılık da yapabilirsiniz. Karabuğdayı hasat ederek ikinci bir gıda kaynağınız olur. Kara buğdayı 15 gün arayla bölüm bölüp ekerek arılara daha uzun süreli çiçek sağlamanız mümkün. Karabuğday hem arılar için hem de beslenmede son yıllarda öne çıkıyor. Gluten yok. Dönüme 200 kg buğday verebiliyor. Bal verimi ise dönüme 15-20 kg arası. Karabuğdayı 15 gün arayla bölüm bölüm ekerek arılara daha uzun süreli çiçek sağlamanız mümkün. Karabuğday arılar için önemli bir baş kaynağıdır. Bir dekarda 30 kg bal yaptırır. Buğdayı glutensizdir. Dekara 200-300 kg bal verir. Sağlıklı, katkısız, bulaşıksız temiz bal elbette. Karabuğdayı hasat ederek ikinci bir gıda kaynağınız olur.

Kırmızı üçgül bitkisi; 1 dönüm tarlaya ekilmiş kırmızı üç gül bitkisinden ortalama olarak 15 kg. bal elde edilir.

Ayçiçeği; Ortalama olarak 1 dönüm ayçiçeği ekili alandan arılar 8kg bal alabilirler.

Yonca: Yoncadan alınan bal özü de yüksek miktardadır. Ortalama 100 dönüm yonca dikili alandan 500 kg kadar bal alınabilir.

Akasya Bal verimi en yüksek ağaç türü akasyadır. Bazı kaynaklarda yetişkin bir akasyadan 10 ile 20 kg arası bal alınabildiği ifade edilmekte Tohumlarını tavuk yemi olarak kullanabilirsiniz. Azot bağlayıcı özelliği vardır. Kökleri hem derine inmekte toprağı gevşetmektedir. Diğer yandan çiçeklenme dönemi farklı akasya türlerini bahçenize dikerek arılara uzun süre çiçek sağlayabilirsiniz. 20-25 ağaca 1 tane düşecek oranda akasya dikmek gerekir.

Karaçalı Bal verimi iyidir ve balı kalitelidir. Keçilerin en sevdiği çalıdır. Keçilerde süt verimini artırdığına şahitlik ederim. Bir söylenciye göre kara çalı yaprak açınca, keçi “bundan sonra bana ölüm yok bir yıl beslenirim” dermiş. Kara çalı iyi bir çit çalısıdır.

Ayrıca, tüm meyve ve sebze çicekleri nektar kaynağıdır. Çiçekleme dönemi farklı akasya türlerini bahçenize dikerek arılara uzun süre çiçek sağlayabilirsiniz. Gerek akasya gerekse karabuğday iyi bir bal kaynağıdır. Balınızın aromasını güçlendirmek için püren, kekik, lavanta gibi bitkileri de takviye edebilirsiniz. Çok özgün bal üretebilirsiniz. Her bitkinin çiçek açma dönemi farklıdır Karışık ekim yaparak 3 mevsimde arılara nektar sağlamak gerekir

Tüm bahçeler için geçerli olan çeşitliliktir. Yer örtüsü için öncelikle yonca, üçgül, fiğ baklagil türler.

Bahçe içine üçgül ile karabuğdayı birlikte ekerek aynı zamanda arıcılık da yapabilirsiniz. Biz bahçe içine öyle bir bitki ekmeliyiz ki ağaçlara da faydası olsun. Üçgül ve yonca dememizin sebebi azot bağlayıcı oldukları için.

Gerek akasya gerekse karabuğday iyi bir bal kaynağıdır. Balınızın aromasını güçlendirmek için püren, kekik, lavanta gibi bitkileri de takviye ederek çok özgün bal üretebilirsiniz.

İçinde yonca, karabuğday, arı otu, kekik, püren, akasya ve farklı meyve ağaçları olan doğal bahçe kurarsak 30 dönüm bir arazide 50 kovanlık bir arıya rahat bakabileceğimizi düşünüyorum. Lavanta, temmuz ve ağustosta çiçek açıyor. Bahçenin kenarlarına lavanta dikebiliriz. Püren de sonbahar ayında çiçek açar ve püren balı oldukça tutulan bir baldır. Hayt dikin kenarlara, hayt balı güzel olur.

Gün içinde bir çok arıcıyla görüştüm. Bal sezonunda her hangi bir şey verilmezse bir sorun teşkil etmeyeceğini söylediler. Arının ömrü 42 gün imiş. 20 günü içeride kalıyormuş. Kışın verilen keklerin balın doğallığına etkisinin olmadığı görüşüne katılıyorum. Bal sezonunda verilirse kalıntı olabileceğini söylediler.

Doğal tarım, doğal hayvancılık ve arıcılık doğal çevreyle mümkün. Çevre konusunda hassasiyetimizi geliştirelim. Kullanılan tarımsal zehirler, kimyasal gübreler, maden ve taş ocakları, oto yollar, kömür santralleri gibi doğayı kirleten bir yığın bir yığın endüstriyel faaliyet var.

40 günlük ömrü olan arılara, kışın kek vermeyin demeye hakkımız yok. Gerçekçi olalım. Bal yapma sezonunda şurup ve kek vermediği sürece tüketici açısından hiç bir sorun yok.

Doğal tarım nihai hedeftir. Bu hedefe bir günde ulaşamayız. Doğal tarım her şeyden önce doğal çevreyle mümkün olur. Doğallığı bozulmuş bir toprakta ve çevrede doğal tarımı hemen yapamasınız. Benzer şekilde arıcılık ve hayvancılık da öyle. Florası bozulmuş bir çevrede arıcılık yaparsan kışın arıları öldürürsün. Her tarafta tek tip tarım yapılıyor. Bir yerde kışın destek çıkmak zorundasın.

40 günlük ömrü olan arılara kışın kek vermeyin demeye hakkımız yok. Gerçekçi olalım. Bal yapma sezonunda şurup ve kek vermediği sürece tüketici açısından hiç bir sorun yok. Doğal bir bahçe oluşturup 3 mevsim çicek açacak bitki ve ağaçlar oluşturabilirsek pekala doğal arıcılık yapılabilir. Ben yıllarca gezen keçicilik koyunculuk ve gezen tavukçuluk yaptım. Kışın aşırı rüzgarlı soğuk havalarda tavukları ve keçileri barınağa kapatmak zorunda kalıyorduk. Çünkü onlara doğal ortamı yeterince sağlayamamıştık. Donkişotluk yaptığım dönemlerde telef oluyordu.

Arıcılık hangi bölgelerde yapılır?

Ilıman bölgelerde çiçekler erken açıyor dolayısıyla mevsime uygun çeşitlilik sağlanırsa Sivas gibi kışı sert ve uzun bölgelere göre bir kat daha fazla bal almak mümkün olabilir diye düşünüyorum.

Doğal bir bahçe oluşturup 3 mevsim çiçek açacak bitki ve ağaçlar oluşturabilirsek pekala doğal arıcılık yapılabilir. İyi bir doğal bahçe kurar ve yeterli sayıda kovan koyarsanız hem veriminiz artar hem de arıları gezdirmeden bal alabilirsiniz. Kuracağınız bahçeye ballı
bitkilerden ekerseniz, toprağın nemini korursunuz, toprağa azot sağlarsınız, faydalı böcekleri çekersiniz.

Aromatik bitkilerin yağından baharatından faydalanırsınız. Aynı zamanda tohumlarından insan yiyeceği, tavuk ve hayvan yemi elde edebilirsiniz. Ağaç altındaki bitkilerin ağaçlara zararı olmaz. Gereksiz yere ot zehiri ve çapa yaparak doğal dengeyi besin zincirine ve cebimize zarar vermeyelim. Paranız çok ise hayır yapalım.

Ilıman bölgelerde çiçekler erken açıyor. Dolayısıyla mevsime uygun çeşitlilik sağlanırsa Sivas gibi kışı sert ve uzun bölgelere göre bir kat daha fazla bal almak mümkün olabilir. 10 dönümden 300-500 kg’ya kadar bal alabilirsiniz.

Tek çicek balı güzel olmaz, bizim modelde çeşitlilik var.

Tüm meyve ve sebze çiçekleri nektar kaynağıdır. Biz her mevsim çicek bulunduran bahçe kuruyoruz. Her bitkinin çiçek açma dönemi farklıdır. Karışık ekim yaparak 3 mevsimde arılara nektar sağlamak gerekir.

Doğal tarım ile doğal arıcılık birlikte yürütülmeli

Doğal tarım, doğal hayvancılık ve arıcılık doğal çevreyle mümkün. Çevre konusunda hassasiyetimizi geliştirelim. Kullanılan tarımsal zehirler, kimyasal gübreler, maden ve taş ocakları, otoyollar, kömür santralleri vs bir yığın doğayı kirleten endüstriyel faaliyet var.

Doğal tarım ile birlikte arıcılığı bir arada yürütmeliyiz. Doğal tarımın bir özelliği de çok işlevsel olmasıdır. Bir başka ifadeyle bir taşla on kuş vurma işidir. Bütünün her bir parçası birbirine hem destek olmakta hem de bize fayda sağlamaktır.

Doğal bahçemizdeki arılar tozlaşma desteği sağlarken karşılığında aynı zamanda bal ikram etmektedir. Bu karşılıksız iki yönlü desteğe ne kadar teşekkür etsek azdır.

Doğal tarımın bir özelliği de çok işlevsel olmasıdır. Bir başka ifadeyle bir taşla on kuş vurma işidir. Bütünün her bir parçası birbirine hem destek olmakta hem de bize fayda sağlamaktır.

Doğal bahçemizdeki arılar tozlaşma desteği sağlarken karşılığında aynı zamanda bal ikram etmektedir. Bu karşılıksız iki yönlü desteğe ne kadar teşekkür etsek azdır.

Her mevsim nektar veren bahçemiz olsa ve bahçenin kapasitesine uygun sayıda kovan koysak arılarımız bahçe dışına çıkar mı? Malum etrafta zehir kullanımı olabiliyor.

Arı nektar ve poleni ve de suyu en yakından temin eder. Şayet yakında nektar ve polen azalmışsa 5 km çapta aramaya devam eder. Hatta daha uzaklara gittiği de olmaktadır. Nektar ve polen azalınca koloniler arası yağmacılık başlar.

Nedir bu yağmacılık?

Güçlü koloniler zayıf kolonileri ele geçirir arıları imha eder, bal ve polenlerine el korlar.

Doğal tarım bütüncül çok fonksiyonlu doğal üretim modelidir. Kadife çiçeklerimiz, kiraz ağaçlarımız, sebzelerimiz çicek açarken işçi arılarımız hem onları tozlaştırır hem bizim için de bal üretir.

Gelelim modern arıcılık konusuna

Osmaniye’den örnek vereyim; eskiden zehir kullanımı yoktu. Arı ölümleri pek yoktu. Arılar sadece ilkbaharda değil kış girene kadar çiçek bulabiliyordu. Pamuklara zehir atılmazdı.

Arıcılar iki sağım yapardı. Şimdi gezdirmezse tek sağım bile yapamıyor. Çünkü baharda portakallara zehir atılıyor. Yazın pamuğa zehir atılıyor. Arı ölümler had safhada ve arılar besinsiz kalıyor.

Çukurovalı arıcılar özellikle mısırlarda kullanılan ot zehirlerinden çok şikayetçiler. Bu zehir toprağa atılıyor fakat o kadar çok yoğun oluyor ki ki rüzgarın da etkisiyle 4-5 km mesafeyi etkileyebiliyor. En büyük ölümler bu dönemde oluyormuş.

Zirai ilaçlamadan kastım tarım alanlarında kullanılan zehirler arıları olumsuz etkiliyor. Hem arı ölümleri artırıyor hem de polenler vasıtasıyla kovanlara zehir taşınıyor. Bu tür zehirlerin tarımda kullanımının yasaklanması konusunda tarım bakanlığına baskı yapılabilir.
Kamuoyunun duyarlılığını artırılabilir.

Benim Osmaniye’deki bahçemin bir altında mısır tarımı yapılıyor. Geçenlerde o tarlaya ot zehiri attılar kokusu bize kadar ulaştı. Etrafında canlı arı ve kuş bırakmamıştır. Elimde net veri yok ama modern tarımda kullanılan zehir ve kimyasallar endüstri kadar çevreye havaya ekosisteme daha çok zarar vermekte. Tabii bu durum endüstriyi kötü obez şehirleşmeyi temize çıkartmaz

Mehmet Tülüce