Doğal Tarım uygulayıcısı ve doğal yaşam savunucusu Mehmet Tülüce doğal ev yapımını anlatıyor. Osmaniye’deki doğal yaşam alanında tamamen doğal malzemelerle, neredeyse sıfır maliyetle kendi yaptığı doğal evi tüm aşamalarıyla, felsefesiyle, avantajlarıyla, video ve fotoğraflarla anlatıyor.

– Hamiyet Bayram

Doğal ev yapımı felsefesi

Malzemeye para vermeden doğanın sunduğu malzemeler ile ev yapmak mümkün ve ben bu evi yaptım.

Yaşadığım bu öyküde en ufak bir kurgu yok.

Kendimi eşya ile ispatlama ihtiyacını duymuyorum.

İnsan özgür doğar, doğasından kopunca veya koparılınca evcilleştirilir. O artık bir başkasının kuludur fakat köle olduğunun farkında değildir.

Para ile olan bağı koparmak ise huzur, konfor ve özgürlük sağlar.

Tutunacak bir toprağınız var ise malzemeye ustaya mimara para vermeden tamamen yerel doğal kaynakları kullanarak sağlıklı konforlu ferah evler yapmak mümkün. Ben bu doğal ev yapımının mümkün olduğunu göstermeye çalışıyorum.

Bu soruyu kendimize soralım: Gerçekten bizler bu dünyaya sabahtan akşama kadar çalışmaya mı geldik? Niye doğada doğal yaşayarak özgürleşmeyi seçmiyoruz?

Kapitalist sistemin dışında yaşam mümkün. Cila ve makyaj çağını reddederek konforlu bir yaşam kurabiliriz.

Ne sömüren ne sömürülen ol!

Paraya olan bağımlılığını azalt!

Ben kula kul olmamak ve sisteme minnet eylememek için doğada yaşamı seçtim.

İnsan yaşamı için gerekli olan temel ihtiyaçlar barınma, giyecek, gıda ve yakıttan ibarettir. Fazlası arzuya girer. Arzularınsa sonu yok. Dolayısıyla ben sadeliği tercih ediyorum.

Gelir ve üretkenlik artışımızı, daha fazla konfor ve lüks yerine daha fazla boş zamana çevirmeliyiz. Böylece özgürlüğü bulacağız.

Dört duvar arasına sıkışıp yaşamak yerine kendimizi doğanın huzuruna terk etmeliyiz.

Sırf gösteriş olsun diye kocaman evler ve saraylar yapıyorsunuz.

Doğa bilgilerinin kaynağı doğanın kendisidir. Kuş kadar aklı olan herkes kendine en güzelinden bir ev yapabilir. Bizim uzmanlığa, mühendisliğe, üstün zekaya ihtiyacımız yok.

Eskiden ne yaparsam daha güzel, daha şık, daha lezzetli olur diye düşünürdüm, şimdi ne yapmasam hayat daha güzel ve keyifli olur diye düşünüyorum. Hayata biraz da bu yönden bakmaya çalışıyorum

Bir başkasına kendimi göstermek ve ispatlamak zorunda değilim. Kendimi eşya ile ifade edecek zihinsel problemim yok. Büyüme evresinde yanlış kodlandık ve hep saçma bir statü peşinde koştuk. Niye kendimize eziyet edelim birileri güzel desin diye.

Kuşlar ihtiyacı kadar yuva yapar. Ne büyük ne küçük.

Kırlangıçlar gagalarıyla getirdiği çamur ve saplarla evlerini 8 günde tamamlar. Kırlangıçlar evlerini eşleriyle birlikte yapar ve erkek ve dişi sırasıyla kuluçkaya yatar. İş bölümü yoktur. Evin içini tüy ve kıl ile döşerler. Yavrular 15 günde palazlanır ve evi terk eder.

Kerpiç ev yapmayı insanlar kırlangıçlardan öğrenmiştir.

Beton evler sağlıklı olmadığı gibi geri dönüşümü de yok. Atık olarak kalıyor. Yenilenen evler için dağlar tepeler yok oluyor. Felaket bir durum. Bizanstan kalma taş yapılar hala duruyor. Selçuklu Osmanlı yapıları da öyle. Örneğin kerpiç yıkılsa dahi geri dönüşümü var. Taşı sök yeniden kullan. Bizans kilise , Selçuklu ve Osmanlı cami mimarileri kubiktir ve depremlerde hasar görse dahi yıkılmıyor.

Doğaya uyumlu, doğa temelli, yazın sıcaktan, kışın soğuktan, depremden, selden, yangından korunmanın tek yolu, duvarları kamış dolgulu yüzeyi kerpiç sıvalı evler yapmaktır. Yıkılsa dahi enkazdan sağ çıkarsınız.

Ben kamış kullanıyorum, duvarlarda kerpiç ile sıvıyorum. Ömrü 100 yıl yaklaşık. Sıvanmaz ise ömrü 6-7 yıl.

Benim evimin duvar kalınlığı 15 cm, isterseniz kalınlaştırabilirsiniz fakat bizim iklim yumuşak olduğundan daha kalınına gerek yok. Duvar kalınlığını ayarlamak mümkün kamış evde.

Esnek ve estetik.

Ben hiçbir ücret ödemeden temelden çatıya doğadan temin edilebilecek malzemeler ile ev yapmanın yolunu anlatıyorum.

Betona ve sermayeye mahkum değilsiniz.

Kölelikten çıkış mümkün.

Doğal yaşam hikayesinin henüz başındayız… Amacım sizlere rehberlik etmek.

Doğal ev yapımı – Çardak kuruyoruz

Doğal yaşam bahçesi kurulurken bahçede kalmamı sağlayacak ve temel barınma ihtiyacımı karşılayacak bir mekana ihtiyacım vardı öncelikle.

Ben de kolay ulaşılabilir malzemelerden, çok kısa zamanda tamamlanan bir çardak yaptım.

Çardağın altını, yani duvarlarını dal ile ördüm.

Çardağı iki katlı yaptım

Altı kışlık üstü yazlık.

Bir günde bitirdik ve ertesi gün taşındım.

Uzun bir aradan sonra yıldızlar altında uyudum. Çukurova’da eskiden damda yatılırdı. Ben ise üstü açık çardakta yatıyorum. Cibinliğimi ise gündüzden kurmuştum.

Duvarları dal çubukları ile sepet örer gibi ördük. Örme işini taşındıktan sonra yaptım.

İlk Sıcak Yemek

Doğal yaşam bahçesinde ilk sıcak yemeğimi yaptım; yaz mevsimi olduğu için tabii ki doğal tarım uygulaması ile yetiştirdiğim ürünlerden sebze türlüsü.

Yazlık sarayımız hazır

Alt kata da cibinlik kurdum. Gündüz karasinek, gece sivrisinek için tek çözüm.

Sabah ve ikindi sonrası alt kata güneş vurduğundan doğu ve batı taraflarına ağaç dallarından perdelik yaptım.

Bu çardağın maliyeti 800 TL.

Bu haliyle, Osmaniye ikliminde Aralık-Şubat arası hariç rahatlık ile kalınabilir durumdaydı. Duvarları yapıldığında kışın da kalınabilir hale geldi.

İç ve dış düzenlemeleri fırsat buldukça yaptım. Malzemeleri bahçe etrafındaki ağaçlardan karşıladım.

Basit ve yalın bir yapı ortaya çıktı. Rahatlık ve konfor 10 numara.

Yazlık çardağı kışa hazırlıyorum

Doğal ev yapımı devam ediyor. Alt katı ağaç dalları ile sepet örer gibi ördüm.

Böyle çit türü yapılarda, esnek dallara sahip hayt ve murt dalı kullanılmalı lakin ben etrafta murt (bir yaban Mersini türü) çalı bulamayınca çirpinti dediğimiz ağaççıkları ve zakkum dalı yeşil olarak kullandım.

Zakkumu kullanmamın bir sebebi de dalının çok esnek olması. Yaprak kurusu da dökülmüyor. Bir de haşereleri kovucu özelliği var. İyi bir çatı örtüsü aynı zamanda.

Yapraklar  kuruyunca duvar içini toprak harçla sıvayıp evi farklı iklimlere uygun hale getirdim.

Doğal ev yapımı için gereken tüm malzemeyi bahçeden ve yakın civardaki dereden karşıladım. Cebimden bir kuruş para çıkmadı.

En önemlisi de her şeyi tek başıma yapmış olmam.

Çardağın 3×2 ebadındaki 2 duvarını 10 saatte ördüm. Yarım gün yan direkleri ayar ve çakma işlemi sürdü, yarım gün de dal kesme ve taşıma işi. Toplamda 2 tam günü aldı. İlk defa yapıyor olduğumdan bazı püf noktaları bilmemenin verdiği acemilik nedeniyle zorlandım fakat sonunda bitirdim.

Çardak duvarını dal ile ördüm. 2. Katın duvarlarını kamış çakarak yaptım. İçini ve dışını çamurla sıvadım. Çatıya kamış serdim kamışın üzerini de saz ile kapladım.

Çardağı eve dönüştürdüm

Yapının taban ebatı 9 metrekare idi ama ben alt katın duvarını genişleterek çıktım ve 6 metrekare alan daha kazanmış oldum.

Üst katın duvarını dik çıktım. 9+6+9 toplam 24 metrekare doğal ve sağlıklı bir eve kavuştum. İhtiyacımı fazlası ile karşılıyor.

Barınmadaki amaç kışın soğuktan ve yağmurdan yazın ise sıcaktan korunmak olmalıdır. İhtiyaç kadar bir alan yeterlidir. Fazlası israfa ve gösterişe girer.

Ek oda / mutfak yapımı

Asıl yapıya bitişik mutfağı taştan örecektim lakin taş taşımayı gözüm kesmedi. Duvarları kamış ile örmeye karar verdim. Duvarlar için hayt en ideali olurdu fakat bizim köyde yeterli hayt bulamadım.

Mutfak temel detayları

Mutfağın temelini attıktan sonra ikişer sıra kamış örüp içini küçük taşlar ile doldurdum. Duvar bitince çamur ile içini ve dışını sıvadım.

Acele etmeden kendimi strese sokmadan çalıştım. Bu arada 3 aylık doğal yaşamda 12 kg vererek ideal kiloya ulaşmışım. Özel diyet yok. Sadece fiziki çalışma ve etsiz beslenme.

Mutfağın iskeletini bir günde aradan çıkarttım. Ertesi gün duvarlarını kamış ile kaplamaya devam ettim.

Duvar malzemesinin tedariki

Duvarı yapmak istediğim kamışları keserek bahçeye taşıdım. Kuruması için 15 gün beklettim. Kamışları 15’li demetler haline getirdim. Dipten ortadan ve uçtan bağladım.

Kuruma aşamasında kamışların eğrilmesini engellemek için, kamışları bağladım ve dik olarak koydum.

Kamışların taşınması aşamasında yeğenim yardım etti ama kesimi kendim yardımcısız olarak yaptım. Kamışları kalıp şeklinde karşılıklı çivi kullanarak örüp içini toprak harç ile doldurdum ve sonra sıvadım.

Kamışlar çakıldıktan sonra çatıyı sazla kapladım

Kamış duvar büyük oranda bitince sazlık kesimine gittim.

Sazlıkta kesim yaptım ve bahçeye kuruması için sazları serdim. Gerek kamışların gerekse sazların (berdi) kuruması gerekir eğer yeşil sererseniz çatıda çekme yapar ve çatının akmasına neden olur.

Doğal ev yapımı devam ederken çatıyı kamış ile kapladık. Çatının kamışlarını serdikten sonra kurumuş olan sazları (berdi) sererek çatıyı kapatmış oldum. Çamur ile sıvamaya çatı kaplamadan sonra başladım.

5 gün içinde mutfak ve zemin kat bitti. Bu aşamaya kadar döşeme tahtaları ve çivi dışında malzemelere ödeme yapmadım.

Daha sonra salonun örtüsünü de kaldırıp aynı şekilde beşik çatıya dönüştürerek sazlık ile örttüm.

Bu tür bir ev iki kişi ile çok rahat yapılabilir

Mutfak ilavesi ile birlikte doğal yaşam evimizin zemin katı 24 metrekareye çıktı.

Mutfak en ve boy üçer metre. 9 metrekare bir mutfağa 4 kişilik yemek masası, mutfak tezgahı ve raflar çok rahat sığabiliyor.

Soba yerine ocaklık (şömine) yaptım. Ocaklığın iyi tarafı odun kırma derdinin olmayışı. Hemen hemen her ebatta ve 1.5 metre uzunluğunda bir odunu yerleştirmek mümkün. Büyük bir kütük atarsanız sık sık odun takviyesine gerek kalmadan sabaha kadar ocağınız yanar.

Bizim yörede kış sert geçmiyor. Eskiden evlerde soba yoktu. Ocaklık yetiyordu.

Ana malzemelerimiz ağaç dalları, ağaç direkleri, kamış, ara dolgu taşı ve topraktan oluştu.

Şu ana kadar dağal ev yapımı maliyetinde bir artış olmadı. Malzemeler doğadan ve ücretsiz.

Amacım paraya ihtiyaç duymadan gösterişten uzak ama fonksiyonel, yazın sıcaktan kışın soğuktan koruyacak sağlıklı bir ev yapmanın mümkün olduğunu uygulamalı olarak göstermek.

Benim gibi 60’lı yaşlarda ve 18 yaşından bu yana fiziki güç gerektirmeyen işler yapmış birisinin temel kazıması, temele taş taşıması ve gördüğünüz 15’li kamışları (yaklaşık ağırlığı 30 kg civarı) tek başına havaya dikmesi az şey değil. Tüm bunlara rağmen yorgunluk hissetmediğimi, bedenimin doğaya ve fiziki çalışmaya kısa sürede uyum sağladığını belirtmek isterim.

Şayet bir araziniz var ve fiziki gücünüz de yeterli ise hiç bir para harcamadan ev yapabilirsiniz. Ağaç yoksa taş ve kerpiç veya çuval ev yapabilirsiniz veya benimki gibi karma malzemeler kullanabilirsiniz.

İç duvarların sıvanması

Sıva hazırlık

Sıva malzemesi kil oranı % 25 ile 35 arasında olan her topraktan olur. Türkiye toprakları genelde killidir

Toprağı eledikten sonra içine üçte bir oranında saman katarak kardım. Saman yarı yarıya da olabilir. Harcın içine su bıraktım. Harcın tamamı suyu emmeli. Bir gün mayalanması gerekir. Ertesi gün öğlen ayağım ilke tepeleyerek yoğurdum. Daha sonra birinci kat kaba sıvayı yaptım.

İki kamış arasını küçük taşlar ile doldurmuştum ama küçük bir bölümün dolgusu boş kalmıştı. Kalan kısmı taş yerine çam kozalağı ile doldurmaya karar verdim.

Çamur sıva yapının en meşakkatli kısmı. Kondisyon ve fiziki güç gerektiriyor fakat oldukça keyifli bir iş. Kartopu oynar gibi.

İlk kat sıvayı serpme şeklinde bitirdik.

Çamur sıva işlemi iki günde bitti. Sonra yapının üzerini saz kamışı ile kapattık.

Çatı öğleye kadar tamamlandı. Öğleden sonra çamur sıvaya devam ettik. Ertesi gün alt sıva bitti. Sonraki gün ikinci katın çatısı için berdi (saz) kesimi yaptım. Bir hafta kurumasını bekleyip daha sonra 2. kat odanın çatısını kaplayarak evin işini bitirmiş oldum.

İkinci katı berdi (saz) döşemeye hazır ettik ertesi gün üstünü kapattık.

Bakın kamış, ahşap, toprak ve sazdan oluşan doğal yapımız ikinci katı da çıkmış olduk. Depreme, yangına dayanıklı. Havadar, nefes alıyor duvarları. Yazın serin kışın sıcak. Zevkinize göre estetik de katabilirsiniz. Benim estetik peşinde enerji harcayacak vaktim olmuyor. Ben boyamayı düşünmüyorum. Toprak rengini seviyorum.

İkinci kat sıvada tam kapama yapıp üçüncü katı oldukça ince çektik.

Doğal yaşam evi 2 oda bir mutfak olarak tamamlandı.

Bu aşamaya kadar çivi tel ve döşeme tahtası dahil malzemeye ödediğim para tutarı 1000 TL civarında oldu. 250 TL traktör nakliyesi ödedim kamış ve sazlık taşımak için.

10 yevmiye de yardımcıya ödedim ama yanımda bir kişi olsaydı işçi parası ödemeyecektim.

Doğal tarım gönüllülerinin kalabileceği bir evimiz oldu böylece.

Doğal ev yapımı devam ediyor

Doğal ev yapımı kolay ve ekonomiktir. Ömrü hayatında hiç bir fiziki işte çalışmamış bu yaşta biri bu işi yapabildiğime göre kadın erkek fark etmez herkes bu tarz bir ev yapabilir. Kışın sıcak yazın serin tutuyor. Duvarları nefes alıyor ve terleme yapmıyor. Her şey doğadan.

2. Kat kaba ve ince sıva

Köşkümüzün ikinci katının kerpiç sıvası için kil oranı dengeli toprak buldum. Traktöre yükledik. Kerpiç sıva için ideal kil oranı % 30 olmalı Killi toprağa ikiye bir saman katılmalı. İyice karılmalı. Karıldıktan sonra havuz yapılıp su verilmeli. Harç 2-3 gün mayalanmalı.

Yeni mahsul saman çıkacağı için köylüler eski samanları döküyor. Ben de dökülen samanları etraftan toplayıp getirdim, yani samana para vermedim. Toprak bedava saman bedava işçilik bizden.

İnce sıva için toprağı elemiş samanını karmış mayalanmaya bırakmıştım. Harç yeterli ekşiliğe ulaşmış.

Kerpiç Sıva Harcı

Bir hafta önce mayalanmaya bıraktığım harcı yoğurdum. Yoğurma işleminde çizme ile çalışılmaz, harç tutar çizmeyi. Çıplak ayakla yoğurmak gerekir, kıvam önemli.

Harcı yoğurma işlemi bitince sıvaya başladık.

Aşağıda toprak harcı tepele, kovalara koy, ikinci kata taşı ve sıva yap. Evet, tek olunca yorucu geçti biraz ama olsun. İnce sıva için toprağı elemiş samanını karmış mayalanmaya bırakmıştım. Harç yeterli ekşiliğe ulaşmış.

Mayalanma işlemi

Toprak ile samanı karıyorsun ve su veriyorsun. En az 1 gün bekliyorsun, fakat ideal mayalanma 4-5 gün aralığında gerçekleşiyor. Toprak ekşiyor. Kümes vs için de ideal sıva karışımı budur.

Küçük bir kaza

İkinci katın çamur sıvasına başladık ama gün içinde kaza atlattım. İkinci katın örtmesinde boşluk vardı ve ben oraya dalgınlıkla bastım. Az kalsın kaval kemiğini kırıyorduk. Şişlik ve hafif ağrı dışında sorun olmadı neyse ki.

Doğal evimizin ikinci kat ince sıvası da tamamlandı ve üst kata taşındım.

Çizdiğim bu resimde estetik kaygısı taşımadım. Erişebilirlik, kolaylık ve doğallık ön planda oldu ve neredeyse sıfır para. Dayanıklılık da cabası; kerpiç harcıyla sıvanması halinde asgari 80 yıl. Betonarme yapıların ömrü 60 yıl.

Çatı saz kaplama olduğundan aşırı yağmurda dahi yalıtım sağlıyor.

Örtmeye (sundurma) kamış döşemiştim, kamışın üzerini de çamur ile sıvadım.

Uykumu sivrisinekler bölmesin diye cibinliğimi de kurdum.

Damda gün batımını çay eşliğinde seyrettim. Yaşam doğada güzel.

Kamış ve huğ ev tipinin malzeme ve duvar detayı

Çamurun içeriği üçte bir saman üçte iki killi toprak ve su.

Doğal yaşam alanı kurulmaya devam ediyor

Ana evin arka cephesi

Müstakil banyo tuvaletin dış kaba sıvası bitti.

Yatak Odası

Bu örnek evi yapmamdaki temel amaç zengin fakir fark etmeksizin herkesin malzemeye para ödemeden, ustalık gerektirmeyen doğal ve sağlıklı evler yapabileceğini göstermektir.

Evin içini kireçle veya kök boya ilke boyayıp boyamama konusunda kararsızdım ama sonra doğal toprak rengine sadık kalmaya karar verdim.

Kışı ılık geçen bir bölgede olduğumdan pencereleri büyük yapmadım.  Burada hayat dışarıda geçiyor.

Bilinen anlamda bir yatak odası ve mutfak yok burada.

Evin tamamı 2 oda 1 mutfak ve mutfak odanın uzantısında. Açık mutfak yani.

Burası benim için çok büyük bir ev doğrusu. Zaten 2. odayı misafirler için yaptım.

Hayat bir odaya sığar.

Büyük ev doğaya aykırı.

Doğa insanı aç ve açıkta bırakmaz.

Doğal yaşam evi manzarası

Üst kat oda 9 metrekare fakat manzarası güzel ve havadar.

Kuzeyine küçük bir pencere bıraktım.

Ön Güney cepheye ise büyük bir pencere bıraktım. Ovayı olabildiğince görebilmek için.

Üç odalı bu ev toplam 35 metrekareden oluşuyor.

Çivi dışında hiç bir endüstriyel malzeme kullanılmadı.

Malzemeler: Toprak, saman ağaç direği, kamış, saz, taş, su, çivi

Banyo ve tuvalet Yapımı

Biz sadece doğal tarım yapmıyoruz, yaşam alanlarımızı de doğal malzemelerden yapıyoruz.

Ormanda her yer tuvalet yapmaya uygundur. Foseptikler mikrop yayıcıdır. Bahçemiz gıda ormanı tarzında kurulduğu için aslında tuvalet için ayrı bir yapıya ihtiyaç yoktu. Ama ağaçların büyümesi zaman alacağından mahremiyeti sağlamak için tuvalet yaptık. Diyeceğim, zorunluluktan yaptık.

Banyo ve tuvaleti konukları da düşünerek dışarıda, eve 20 metre uzaklıkta yaptım. 3 metrekare yetiyordu. Fazlası gereksiz enerji israfıydı.

Banyoyu, hiçbir ağaca zarar vermeden ağaçların arasındaki boşluklardan yararlanarak yaptık. Burada da temel amaç, endüstriye bağımlı olmadan en yakında bulunan doğal malzemelerden yararlanmak.

Acelemiz olmadığından her gün yarım saatimi bu işe ayırdım.

Malzemeler doğa marketten işçilik bizden.

Ev dışına yapılan banyo tuvalet için malzemeye para ödemedik. Tüm malzeme tamamen doğal ve bedava. Duvarlarını kamıştan, çatıyı sazdan, zemini doğal taş ve ahşap ile kapladık.

Kapitalizme söverek değil sistemin dışına çıkarak özgürlük alanı oluşturuyoruz. Doğal tarım uyguladığımız doğal yaşam alanları kuruyoruz.

Köşe direkleri biraz eğri. Benzer bir durum kamış duvarlarda da var fakat bu durum yapının sağlamlığına engel değil. Daha düzgün direk bulmak için daha uzun yol kat edecektim ya da satın alacaktım, daha çok çalışacaktım ama kim için, ne için?

Doğal yaşam evimizin ev dışına konumlandırdığım tuvalet ve banyonun da duvarlarını kamışla ördüm. Kamış çatının üzerini saz ile kamış duvarı ise çamur sıva ile kapladım.

Tuvalet taşı çıkma bu arada. Ücret ödemeden aldım. Geri dönüşüme katkı oldu. Hurdaya ayrılmış kullanım dışı kalmış kullanımında mahsur olmayan malzemeleri kullanmakta beis yoktur.

Bahçe ve ova manzaralı banyo ve tuvalet Toplam maliyet 30 TL (çivi parası )

En 1.5 metre boy 2 metre duvar yüksekliği 2 metre.

Zemin ve tuvalet yolu bahçedeki yassı taşlarla döşendi, kapı örgü kamıştan, çatı saz ile kaplandı, dışı çamur sıva yapıldı.

Evin önü

Evin önüne karışık ekim yaptım. Alan küçük olmasına rağmen adeta ana bahçenin bir özeti gibi, neredeyse yok yok; kasımpatı, fasulye, mısır, reyhan, fesleğen kadife çiçeği, karpuz, kabak, domates… Ev bitince çevresini de aynı yöntemle renklendireceğim.

Doğal ev yapımı toplam maliyeti

Toplamda 32 metrakare olan evin maliyeti 1500 TL tuttu.

800 TL ahşap malzeme, 300 TL çivi, 250 TL dereden malzeme taşıma nakliyesi, 150 TL kapı menteşe asma, kilit, köpük.

Şayet 2. Katı çıkmasaydın döşeme tahtası kullanmayacaktım, çizi daha az gidecekti.

Maliyet farkı bir yana bizim ev yazın serin kışın sıcak tutuyor. Yazın kavuran kışın donduran prefabrik evler ile kıyas kabul edilemez.

Konukevi ve kümes yapılışı

Konuk evinin ve tavuk kümesinin direklerini diktik. Direkler bahçe etrafındaki kesilince dipten sürgün veren ağaçlardan elde edildi. Duvar çatı, sıva işlerini vakit buldukça yapacağız .Tüm malzemeler doğadan karşılanacak Doğaya zarar vermeden doğaya uyumlu yaşam kuruyoruz.

Kümes

Tavuk kümesinin iskeleti tamamlandı. Etrafta tilki çok olunca tavuklar için kümes gereklilik oldu.

Bec (Tokat) tavuğu için kümes gerekli değil.

ve Misafirhane

Doğal tarım eğitim evi

Doğa dostlarını unutmadım. Daha önceden malzemelerini doğadan temin ettiğim misafir-öğrenci evinin iskeletini de çattım. Geri kalan kısmını doğa dostlarıyla birlikte yapıp tecrübelerimizi birlikte uygulayacağız. Misafir evinden şahane bir Çukurova manzarası seyredeceğiz.

Yazın iskeletini kurduğum Doğal tarım eğitim evinin inşaatına ara vermiştim. işlerim hafifleyince inşaatına yeniden başladım. Çivi dışında endüstriyel malzeme kullanılmayacak. Döşemede tahta yerine odun kullandım. Odunların üzeri toprak ile kapatılacak.

Bu evin altına kazma kürek gibi bahçe malzemeleri ve odun koyacağım. Eğitim amaçlı gelen misafirlerimiz yağışlı havalarda ıslak odun yakmak için uğraşmayacak. Misafir öğrencilerimizin gün batımını doyasıya izlemeleri için evin ön pencerelerini büyük tutacağım.

Eğimli bir arazi üzerine kurulan bu evde doğal olmayan hiçbir malzeme kullanılmayacak. Rüzgara, sele , yangına özellikle depreme karşı oldukça dayanıklı ve esnektir. Bizim şark yelimiz meşhurdur, bu ev şiddetli rüzgara dayanır.

Kışın sıcak yazın serindir. Kerpiç sıvası yenilenmesi durumda ortalama ömrü 150 yıldır. Beton yapıların 2 katı.

İkinci konukevi

Boş zamanlarda ev yapıyorum.

Tek yataklı misafir odası

Uzunluk 2.8 mt, en 2.3

Duvarlar kamış örme, içi ve dışı kerpiçte sıvanacak, çatı saz kaplama olacak.

Doğruca kerpiç kesip öyle yapsam daha nizami olabilirdi ama bu kerpiçten daha sağlam, depremde yıkılmaz. Ayrıca kerpiç için daha çok enerji harcamak gerekiyor ve her şeyin nizami olması gerekmiyor.

3. Gün

İskeleti kurmak 1 gün, kamışları soymak ve çatıyı kaplamak 1 gün.

Duvarlara içli dışlı kamış çakmak 1 gün.

Toplam 3 gün

Çatıyı saz ile kaplama yarım gün.

Kerpiç hazırlıkları yarımşar gün,

3 sıva 3 gün

Bu gördüğünüz oda 7-8 iş gününü alacak.

Mutfak, banyo ve WC müşterek müstakil bir başka alanda.

Güvenlik, dayanıklılık, maliyet

Doğal ev yapımı sırasında burada sözünü ettiğim niteliklere dikkat ederseniz depreme oldukça dayanıklı ve ev yıkılsa dahi enkazdan ölümcül darbe almayacağınız bir eviniz olur. Evin bakımı için de masrafınız olmaz.

Bir barınakta aranan temel özellikler dayanıklılık, düşük maliyet, yazın sıcaktan, kışın soğuktan, kardan, rüzgardan yağmurdan korumasıdır.

Oysa modern insan bu temel özellikleri karşılayıp karşılamadığını aldırış etmeden büyüklük şıklık ve gösteriş peşinde. Benim için önemli olan ise temel barınma ihtiyaçlarımı karşılamasının yanında tamamen doğal olması ve paraya ihtiyaç duyulmadan yapılmasıdır. Çünkü, paraya ihtiyacımız azaldığı oranda özgürleşiriz.

Bu arada kamış ev tipi beni çok sardı. Yapımı çok basit ve keyifli. Toprak sıva yaparsanız 50-60 yıl gider. Kışı sıcak yazı serin geçirirsiniz.

Tabii enerji tasarrufu için evi soğuktan koruyacak malzemeden yapmak yeterli değil. Kışlık bir yün yorgan temin ettim.

Depremde ne olacak?

Alt katı depremi göz önüne alarak kübik şeklinde zakkum dalları ile sepet örer gibi örmüş, kerpiç sıva ile kapatmıştım. Çatıda kamış üstü saz gibi oldukça hafif malzeme kullanmıştım. Yapı depremde yıkılsaydı dahi üzerime bir ağırlık düşmezdi. 11 Ekim 2022’deki 5.1 büyüklüğündeki deprem anında esnek bir yapı olduğu için eğilip kalktı.

Çatısı hafif malzeme ile kaplandığı için depremde yıkılma riski neredeyse hiç yok.

18 Aralık 2022’de Hatay’daki 4.7 büyüklüğündeki depremde zemin kattaydım ve depremi zemindeki oynamadan fark ettim. Gerek duvarlardan gerekse çatıdan en ufak ses gelmedi. Beton evde oturanlar çok şiddetli sallandık diyor ve korkmuşlar. Çatımız kamış kaplama üzeri saz. Duvarlar kamış örgü üzeri kerpiç sıva. Güzel evim hafif ve esnek.

Giriş odasının duvarları dal örgü, arka odanın duvarlarını da kamış çakarak ve iki kamış boşluğunu da taş, kozalak ve kamış parça dolgu yaptım. Mümkün olduğunca ağırlık bindirmedim (depremi düşünerek).

Bir ev yapılırken öncelikle depremden yangından, fırtınadan ve taşkın sulardan korunacak şekilde tasarlanmalıdır. Bizim evimiz tüm bunlar dikkate alınarak yapıldı. Doğaya uyumlu doğa temelli ve doğaya zarar vermeyecek doğal malzemeler kullanıldı. Yer seçimine dikkat edildi.

Bir ev yapılırken öncelikle deprem, yangın, fırtına ve sel baskın riski dikkate alınmalıdır. Selden ve fırtınadan etkilenmemek için hafif eğimli arazimizin yamacını seçtim. Tepelerden ve çukurlardan kaçının. Yangın riski için de duvarların içini ve dışını kerpiç ile sıvadım. Ben doğal ev yapımı sürecimde bu özellikleri dikkate aldım.

Şehir merkezinde apartmanlarda ve köylerimizde beton evlerde oturanlar şu an evlerine girmeye korkarken ben üst kata çıktım ve dinleniyordum. Tek endişem beton evlerde oturanların zarar görmesi ihtimali idi.

Isınma Meselesi

Kışlık odunlarımı hazırladım. Kışımız ılık geçtiği için odun ihtiyacınız da az okuyor haliyle. İçeriye toprak kuzine yapacağım için kısa kestim odunları. Haliyle kömür ve doğalgaz zamlarından etkilenmiyorum.

Bu kış benim için her kış gibi sıcak geçecek. Şehirde yaşayanlar düşünsün. Yere göğe sığdırmadığınız kent hayatının sonuna geldik.

Odunlar bahçemizden. Budama atıklarını kesip ocağa atıp yakıyorsun bu kadar.

Dışardaki ve içerdeki politik olumsuzluklardan etkilenmemek için doğaya dönüş yapmalıyız. Kendi kendimize yetecek yaşamlar kurmalıyız. Bu mümkün ve zor değil.

Doğal yaşamda yakacak bedava, ev bedava, gıda bedava, yakıt bedava. Oysa şehir hayatında toplam giderlerinizin %75’i burada.

Çok para kazanmaya kafa yoracağımıza çok az para nasıl harcarız diye kafa yorsaydık kapitalizme köle olmazdık.

Daha az yakıtla nasıl kışı geçiririz diye hiç düşünmedik. Toprak evleri yıkıp beton evler yaptık. Yün içlikleri, yün çorapları, yün yorgan ve döşekleri köylü işi diyerek çöpe attık. Kendim ettim kendim buldum.

Bir zamanlar Çukurova köylerinde soba kullanılmaz idi. Sobaya ihtiyaç olmazdı. Evler doğal malzemeler ile yapılırdı. Evlerin içi kışın ılık, yazın serin olurdu. Mutfakta ocaklık olurdu. Kışları yemek sonrası ocakta kalan közler mangala konur yatak odalarının soğuğu kırılırdı.

Herkes, yani 7 milyarlık insan nüfusu doğal yaşamda kalsa ve odun yaksa da ormanlar yeterdi çünkü,  baltalık dediğimiz meşeler dipten kesince 7 yılda tekrar aynı boya gelebiliyor. Doğal yaşam anlayışı doğaya saygı temellidir.

Sarı sıcaklar diyarı Osmaniye kırsalında soğuklar kendini hissettirmeye başladığında özellikle sabah karşı havalar soğuyor.

Çatı saz olduğundan yangın riski için bacayı uzun tuttuk.

Evim beton evlere göre daha güçlü yalıtım sağlıyor.

Estetik katıyorum

Evin içini kireç badana yaptım. Kirecin tozmaması ve iyi yapışması için kireç kadar da tuz kattım ve tuz eriyinceye kadar karıştırdım. Tuzlu kireç kerpiç sıvadaki kılcal çatlakları kapatıyor ve sıvanın ömrünü uzatıyor. Beyaz renk içeriyi daha aydınlık yapıyor.

Doğal dış cephe boyası

Kerpiç sıvanın çatlamaması için kireci tuz ile karıştırıp badana yapmam gerekti. Toprak rengini bozmamak için beyaz badanın içine kızıl toprak karıştırarak kavun içi renge ulaştım.

Pencere ve kapı rengine henüz karar vermedim. Pembe ile uyumlu renkler kahverengi, beyaz, mint yeşili, zeytin yeşili, gri, turkuaz ve bebek mavisidir. Bu renklerden birini seçeceğim. Açık pembeyi elde etmek için fotoğraftaki toprağı kullandım

Bu ev küçük ve konforlu değil!

Bazıları evin ve odaların çok küçük olduğunu söylüyor. Küçükten kastı anlamıyorum. Ayağa kalkınca başım tavana, uzanınca ayaklarım duvara değmiyor. İhtiyacım olan her şey sığıyor. Ölü alan yok. İhtiyaç fazlası eşya da yok. İhtiyaç dışı eşya için ayrıca çalışıyoruz ve yer kaplıyor.

Doğada hayat odada geçmez. Oda yatmak için kullanılır. Benim odanın boyu 3 eni 3 metredir. Çift kişilik bir karyolanın standart boyu 2 metre, eni 1.4 metredir. Benim odanın boyu 3 eni 3 metredir. Tabii boyunuz 4 metre eniniz 4 metre ise sığmazsınız.

Odunla kömürle kim uğraşacakmış. Doğalgaz faturasını ödemek için çalışıyoruz ama.

Konforlu değilmiş. Mesela ne eksik?

Evde ocak var, erzak odası ile toprak fırını yaparsak büyük ölçüde her şey tamamlanmış olacak.

Ben cam taktıracağım ama eskiden cam kullanılmazdı bu tarz evlerde. Küçük pencereleri olurdu soğuk havalarda kapatılırdı.

Doğadan kopmuş arkadaşlarım ve akrabalarım zaman zaman ziyaretime geliyor. Tüketim kültürünün esiri olmuş ve kafaları iğdiş edilmiş bu yakınlarım betondan, metalden, plastikten ve hazır ahşaptan niye daha düzgün (!) bir ev yapmadığımı soruyorlar. Misafir diye ses etmiyorum.

Köydeki akrabalarım “İstanbul’daki konforlu hayatı bırakıp burada irezil oluyorsun” diyor.

Cihân-ârâ cihân içindedir ârâyı bilmezler

O mâhîler ki deryâ içredir deryâyı bilmezler

– Hayâlî

Dışardaki ve içerdeki politik olumsuzluklardan etkilenmemek için doğaya dönüş yapmalıyız. Kendi kendimize yetecek yaşamlar kurmalıyız. Bu mümkün ve zor değil.

Şu eve kadın girer mi sence?

Genellikle erkek takipçilerimiz böyle bir evde kadınların yaşamak istemeyeceğini söylüyor.

Eşyanın esiri olmamış, maddeye bağımlılığı olmayan ve tüm bunları aşmış aşkın kadınların hayatı kolaylaştıran doğal yaşamı tercih edeceğini düşünüyorum.

Ayrıca doğal tarım toplantılarımıza kadınların ilgisinin daha fazla olduğunu gözlemliyorum.

Araziyi doğal tarım ilkelerine uygun düzenlerseniz çocuklarınız ve eşiniz gelir eminim.

Maliyet sizin nasıl bir ev düşündüğünüze bağlı, ihtiyaç esaslı olursa maliyet düşer.

Toprak soğuk olmaz sıcak olur. Toz çıkmaz yeterince tepelendiği ve özel toprak döküldüğü için. Börtü böcek olmaz. Aromatik bitkiler uzaklaştırıyor. Doğa temiz olduğu için temizlik derdiniz olmaz.

Fareler için tek çözüm kedi. Böcekler sorun değil ama sivrisinekler sorun olur geceleri. Onun için de lavanta yağı ve cibinlik.

Yılanların üzerine basmadığınız sürece saldırmaz ben de bastığım yerlere dikkat ediyorum.

Günümüzde kullanılan sivrisinek öldürücüleri insan sağlığını tehdit ediyor. Benzer şekilde kimyasal korucular da zararlıdır. Sineklik, cibinlik, doğal tütsüler ve doğal kovucular kullanmak gerekir. Lavanta yağı da bunlardan biridir.

Estetikten kastınız betondan plastikten camdan oluşan fanus evler mi?

Diğer doğal ev yapımı projelerim

• Çukurova kamış evleri
• Afrika evleri
• Mağara evleri
• Keçe çadır evleri

Ben hepsinde yaşamak isterdim. Hepsinden birer tane yapacağım inşallah. Yine de en beğendiğim yapı tarzı Afrika evi, köşesiz olması havayı eşit dağıtması gibi özellikleri var. Dairesel kümbet evler ısıyı ve sesi dağıtır

“Git mağarada yaşa” diyenleri de unutmadım. Şimdi mağara olacak bir yeri gözüme kestirdim. Seneye mağarada yaşayacağım, kışın sıcak yazın serin oluyor.

Kahrolsun kapitalizm!

Bir dostum yaptığım bu evi gösterdiğimde “sen buna ev mi diyorsun?” demişti. Sanırsın beden boyu 3 metre, omuz genişliği 3 metre. Pratikte kapitalist gibi yaşıyorsanız sözde anarşist veya sosyalist olmanız yermiyor.

“Kahrolsun kapitalizm” demekle kapitalizm kahrolmuyor Kapitalizme hem müşteri olacaksın hem kahrolsun diyeceksin. Bu çelişkiden sıyrılmamız gerekiyor. 9 metrekare yatak odasını beğenmiyorsanız sizin için yapacak bir şey yok.

Mehmet Tülüce