Doğal Tarım uygulayıcısı ve doğal yaşam savunucusu Mehmet Tülüce, doğal tarımın temel uygulamalarından olan malçlama tekniğininin faydalarını, sulama ihtiyacını nasıl azalttığını, fıstık ve fidan malçlamayı, kendi uygulamalarıyla, video ve fotoğraflarıyla anlatıyor.

– Hamiyet Bayram

Malçlama ile sulamasız tarım

Toprağın üzerini örten tüm malzemelere malç denir. Doğaya baktığımızda ağaçların yaprakları dökülüp ağacın etrafında birikerek bir katman oluşturur. Biz de doğayı taklit edip malçlama (örtme) yaparak toprağın nemini korur, ot çıkımını ve meyvelerin toprakla temasını önleyebiliriz.

Toprağa örtme yaparak sulamasız tarım yapmak mümkündür. Bu uygulamanın en önemli faydası fidan diplerini nemli tutması ve böylece sudan %60 tasarruf sağlamasıdır.

Ben kendi bahçeme hiçbir kimyasal gübre atmadım. Zehir yok. Bahçe içini sürdürmüyorum. Bahçenin içindeki otların tamamını da kestirmiyorum. Yol açmak için şerit şeklinde kestiriyorum ve kestiklerimle fidanların malç ihtiyacını karşılıyorum. Bu işlem sudan % 60 tasarruf sağlar.

Fidanlarım oldukça sağlıklı ve gelişmeleri gayet iyi; 1.5 yaşında olmalarına rağmen içlerinde 2 metreyi aşanlar var.

Zeytin fidanlarının etrafındaki otları kestirerek malçlama yaptım Malç fidan dibini nemli tutacak. Ama yeni dikilen fidanların sulanmasında fayda var.

Fidan diplerine serilen ot sapları ilkbahar geldiğinde çürüyerek organik gübreye dönüşür. Çürümeyi hızlandırmak için sonbaharda üstlerine az miktarda hayvan gübresi serpilebilir. Böylece kimyasal gübre fiyatları için endişelenmez ve daha sağlıklı ürün elde edersiniz.

Benzer şekilde genç fidanların etrafındaki otlar çok uzayıp fidan boyunu geçerse otları tırpanla keserek fidan diplerine serelim. Erişebileceğimiz doğal malzeme kullanalım. Dışardan sap saman veya plastik örtü almayalım. Etraftaki otları biçerek malçlama yapalım.

Bazı çiftçiler toprağın nemini korumak ve çilek gibi meyvelerin toprak ile temasını önlemek için plastik örtü kullanıyor. Bu işlem hem gereksiz maliyetli hem de çevreyi kirletiyor. Oysa fidan diplerine ot veya ekin sapı sererseniz sadece toprağın nemini korumaz aynı zamanda bir yıl içinde organik gübre elde etmiş olursunuz.

Yeterli ekin veya ot sapı varsa malcı olabildiğince kalın döşeyin. Ben 20 cm yükekliğinde döşedim. Yağmur yağarsa yaz mevsimini sulamadan atlatırız. Malç aynı zamanda ısıyı dengede tutar ve fidanlar strese girmez.

Malçlamanın faydaları nelerdir?

Malçlama toprağın organik yapısını zenginleştirir

Ot saplarını severek tüketen solucanlar size kaliteli, maliyetsiz solucan gübresi hediye eder. Diğer yandan ot sapları çürüyerek bir yıl içinde gübreye dönüşür.

Malç’ın (örtme) bir diğer faydası da istenmeyen otların çıkmasını baskılamasıdır. Birkaç yıl üst üstü uygulandığında ayrık otundan dahi kurtulmak mümkün. Burada dikkat edilmesi gereken konu örtmenin toprağın ışık almasını engelleyecek kadar kalın uygulanmasıdır.

Ben bahçemdeki zeytin fidanlarının diplerine 20 cm yüksekliğinde döşedim. Birkaç kez dahi yağmur yağsa yaz mevsimini hiç sulama yapmadan atlatmak mümkün.

Örtme yaparsanız eğer yazın fidanları 1-2 kere sulamak yeterli olur. Bu işlem hem fidanları güneşten korur hem de toprağın nemini korur, aynı zamanda ısıyı dengede tutarak fidanların strese girmesini engeller.

Yine de yeni dikilen fidanların sulanmasında fayda var. Tohum ekiminde ise tohumun güneşle temasını keseceğinden örtme işlemi tohumlar filizlendikten ve otlar birkaç gün soldurulduktan sonra yapılmalı.

Fidan Malçlama

Fidanları malçlarken, fidanın etrafını 60 cm çapında bir yalak (çukur) açıp ve samanla ya da kuru otla kapatın. Saman uçması diye ıslatabilirsiniz. Rüzgar yoksa buna da gerek yok. Suyu samanı serdikten sonra verebilirsiniz.

Malç yazın kuraklıktan kışın soğuktan korur. Özellikle genç fidanların kökleri yeterli şekilde derine inmediği için kuraklıktan olumsuz etkilenir.

Yer fıstığı malçlama

Yer fıstığının su isteği fazladır. Sudan tasarruf için buharlaşmayı önlemek gerekir. Ayrıca fıstık kısa boylu olduğu için yabancı otlar fıstığı gölgeleyerek fotosentezi engeller. O nedenle örtme çok faydalıdır.

Tohum ekince hemen malçlama yaparsak fotosentez olmayacağından yeşermez, tohum filizlendikten sonra yapmak gerekir.

Bunun için saman sapı ve her türlü bitki sapı kullanabilirsiniz. Ne kadar tazesini kullanırsanız gübreye
dönüşme süresi de o derece kısalır. Odunsulaştıkça süre uzar.

Sebze bahçesine örtü için kurumuş cam iğne yapraklarından da kullanılabilir tabii ama çam ibrelerinin gübreye dönüşmesi 2-3 yılı alır.

Malçlama yapmanın faydaları

• Toprağı nemli tutar
• yabancı ot çıkımını engeller
• doğa gübre oluşur

Ben bahçeme hiç bir kimyasal gübre atmıyorum.. Zehir yok. Bahçe içini sürdürmüyorum. Bahçemin içindeki otların tamamını da kestirmiyorum. Yol açmak için şerit şeklinde kestiriyorum ve Malç ihtiyacını karşılıyorum. Fidanlarımız son derece sağlıklı ve gelişmesi gayet iyi.

Otlar fidan boylarını geçmediği sürece hiç bir zararı yoktur. Yok besinini yer, yok suyunu içermiş gibi safsatalara inanmayın. Ot aldığını geri verir çürüyerek. Erozyonu önler. Toprağa gölge yaparak nemini korur. Kökleri toprağı gevşetir.

Doğal ormanlara baktığımız zaman yüksek boylu ağaçların yanında kısa boylu ağaçları, onların da altında çalı tipi ağaçlar, çalıların altlarında da otları görürsünüz . Şayet birbirinin besinlerini çalmış olsalardı hiç biri var olamazdı.

Fidan diplerine serdiğim ot sapları ilkbahar geldiğinde çürüyerek organik gübreye dönüşecek. Sonbaharda çürümeyi hızlandırmak için az miktarda hayvan gübresi serpeceğim. Dolayısıyla kimyasal gübrenin tonu 15 bin liraya çıktı diye ağlamayacağım. Daha sağlıklı ürün elde edeceğim.

Bazı çiftciler toprağın nemini korumak ve çilek gibi meyvelerin toprak ile temasını önlemek için plastik örtü kullanıyor. Hem para veriyor hem de çevreyi kirletiyor. Oysa ot veya ekin sapı kullanırsanız sadece nemi korumaz aynı zamanda organik gübreye dönüştürmüş olursunuz.

Malç’ın (örtme) bir diğer faydası otların çıkmasını baskılar, üst üste bir kaç yıl yapmaya devam ederseniz ayrık otundan dahi kurtulabilirsiniz. Dikkat edilmesi gereken husus toprağın ışık almamasıdır. Olabildiğince kalın sermelisiniz.

Sadece solucanlar değil köstebekler, tarla fareleri, kırkayaklar, tespih böcekleri gibi toprak altı canlıları da tüneller açar. Bu sayede toprağı havalandırmış olurlar. Açmış oldukları delikler sayesinde toprak, yağan yağmur suyunu daha iyi emer.

Ot, ağaçların ve toprağın dostudur dolayısıyla otlar ile savaşmıyorum. Küçük fidanların boyunu aştığı dönemde otları biçip fidan diplerini malçlıyorum örtü görevi yapıyor. Toprağın nemini koruyarak su isteğini azaltıyor ve çürüyünce doğal gübreye dönüşüyor.

Ayrık otu ile mücadele

Ayrık otuna karşı yoğun malçlama yapacaksınız. En az iki yıl uygulanmalıdır. Baharla birlikte fidelerinizi dikerken diplerini bitki saplarıyla en az 10 cm kalınlığında örtün. Toprak güneş görmeyeceğinden istenmeyen
otların çıkmasını engelleyecek. Ayrığa gün yüzü göstermeyeceksiniz. Aynı familyadan buğdaygiller özellikle arpa ekimi sık ekim yapılır ise ayrık otunu baskılar.

Doğal Tarım ve malçlama – Fukuoka örneği

Doğal ormanlara baktığımız zaman yüksek boylu ağaçların yanında kısa boylu ağaçları, onların altında çalı tipi ağaçları, çalıların altlarında da otları görürsünüz.

Fidan boylarını geçmediği sürece otların hiç bir zararı yoktur. Yok besinini yer, yok suyunu içer gibi safsatalara inanmayın. Şayet birbirinin besinlerini çalmış olsalardı doğal alanlarda hiçbir bitki var olamazdı.

Otlar çürüyerek topraktan aldığını geri verir. Erozyonu önler. Toprağa gölge yaparak nemini korur. Kökleri ile de toprağı gevşetir.

Otların fazla uzun olduğu durumlarda fidan diplerine örtme uygulanmalıdır.

Torunu tarafından işletilen Masanobu Fukuoka’nın çiftliğinde dönüşümlü arpa Ve pirinç ekiminden görüntüler. Pirinci biçmeden 15-20 gün önce arpayı ekmiş, çeltiği biçip tanelerini ayırdıktan sonra pirinç saplarını arpanın üzerine sermiş. Yani malçlama yapmış.

Mehmet Tülüce