Aromatik bitkiler ve çiçekler – Doğadaki çeşitliliği esas alarak kurulan doğal tarım bahçelerinde aromatik bitkileri ve çiçekleri de ekerek hem ek gelir elde edebilirsiniz hem de zararlı bildiğimiz böcekleri uzaklaştırabilirsiniz. Üstelik bu çiçeklerin renk ve koku zenginliği ile gözünüz gönlünüz açılır. Mehmet Tülüce’nin Osmaniye’deki doğal tarım ve doğal yaşam bahçesinden muhteşem fotoğraflarla…

– Hamiyet Bayram

Aromatik bitkiler ve çiçekler

Bitkiler insan vücudu için faydalı birçok ürünün temel kaynağı. İnsanlar, tarih kavramı başlamadan önce belli bitkilerin mevsimsel grip virüsleri, öksürük, soğuk algınlığı, karın ağrısı, boğaz ağrısı ve baş ağrılarının tedavisi başta olmak üzere belli fiziksel, ruhsal, duygusal rahatsızlıkların giderilmesinde faydasını deneyerek keşfettiler. Aromatik bitkiler ayrıca hoş kokuları nedeniyle koku yapımında, güçlü aromaları nedeniyle yemek yapımında kullanıldı.

Birçoğu 7. Yüzyıldan beri bahçelerde özel olarak yetiştirilen bu bitkiler, kokuları, kozmetik ve tıbbi özellikleri için kullanılıyor. Tıbbi ve aromatik bitkilerin yaprakları, gövdeleri, tomurcukları, çiçekleri, tohumları, dalları, kabukları, meyveleri, soğanları veya kökleri kurutulmuş veya taze olarak değerlendiriliyor. Günümüzde de tıbbi ve aromatik bitkiler sağlığı korumak ve belli rahatsızlıkların giderilmesi için daha kolay ulaşılabilir, etkili ve ucuz olması gibi nedenlerle tercih ediliyor. Bilinen toplam 1500 civarında tıbbi/aromatik bitki var. Bunların 300’den fazlası ayrıntılı olarak incelendiyse de yaklaşık 50 tür düzenli ve yaygın olarak kullanılmaktadır. Birçok aromatik bitki, Lauraceae, Umbelliferae, Myrtaceae ve Labiatae familyalarının türleridir.

Tıbbi ve aromatik bitkilerin ülke ekonomisindeki rolü de çok büyük.

Aromatik bitkiler;

• Zararlıları uzaklaştırıyor
• Yağından ve yapraklarından faydalanmak mümkün
• Bal üretimine katkı sağlıyor
• Yer örtüsü olarak toprağın nemini koruyor
• Diğer meyve ağaçlarına zararı yok.
• Alanı en verimli şekilde kullanmış oluyoruz.

Kokulu, aromatik ve şifalı bitkiler bahçesi

Doğal bahçenize aromatik ve kokulu uzun ömürlü bitkilerin ekilmesi, renk ve dokunun görsel unsurlarını tamamlamak için duyusal bir deneyim katmasının yanında bahçenizde doğal dengenin kurulmasına yardım eder ve birçok zararlıyı uzaklaştırır.

Ülkemizde kolayca bulunabiline ve hemen hemen her iklim türünde yaşayabilen tıbbi ve aromatik bitkilerden bazıları şunlardır: Pelinotu, latin çiçeği, krizantem, rezene, melisa, nane, kekik, meyankökü, biberiye, peygamber çiçeği, papatya, lavanta, civanperçemi, aloe vera, pembe haşhaş, ekinezya, hatmi, ebegümeci, sarı kantaron, ısırgan otu, çuha çiçeği, adaçayı, kadife çiçeği, kediotu, aynısefa.

Kadife çiceği – Arıları çeker, nemotatları (mantarları) öldürür.

Hardal – Kokusuyla zararlı böcekleri uzaklaştırır.

Sarımsak – Yaprak bitlerini uzaklaştırır.

Fesleğen – Arıları çeker, arılar da tozlaşmayı sağlar.

Fesleğen – Domatesin yanına ekerseniz domatesin kokusu güzel olur.

Isırgan – Uğur böceklerini çeker, uğur böcekleri de yaprak bitlerini yer.

Tıbbi/aromatik bitki işine girecekseniz satışı, damıtımını kendiniz yapıp yağını çıkartarak işledikten sonra yapmalısınız. Aksi takdirde getirisi düşük olur. Tıbbi aromatik bitkileri doğal tarım bahçelerinde yardımcı (çoğu böcek uzaklaştırıcıdır) ve yan gelir olarak tavsiye ediyorum.

– Bursa Kemalpaşa’da yaklaşık 4 dönüm arazimiz var, oraya aromatik biberiye ekilebilir mi?
Ekilir, ama getirisi düşük olur. İkinci yıldan itibaren 1 dekar biberiye tarlasından ortalama 1000-2000 kg/da yaş herbal ve 400 -500 kg/da yaprak elde edilir. 5-7 kg yaş yapraktan ise 1kg kuru drog elde edilir. Biberiyede, buhar distilasyonu ile 1000 kg yaş herbadan 1-2,5 kg kadar uçucu yağ elde edilebilmektedir. Biberiye yağının toptan fiyatı 50-60 dolar aralığında. Bakımı, hasadı, taşıması, yağının çıkartılma maliyetini hesaplarsak tatmin edici bir gelir bırakmaz. Monokültür olarak yapılması verimli değil.

Doğal tarım bahçesinde aromatik bitkiler

Bunlar da çelikten saksıya bir ay önce diktiğim lavantalar.

Bahçede lavanta ve biberiye var. Kekiği tohumdan ektim. Bunları yan ürün olarak ve bahçeye destek amacıyla dikiyorum.

Lavanta bahardan ekim ayına kadar çiçek açar. İlk yılın dışında su istemez. Toprak seçmez.

Arılar için iyi bir nektar kaynağıdır. Çayı şifalı .Kokusu sivrisinekleri kaçırır.

Geçen sene boşluklara lavanta dikmiştim. Tohumdan veya dalından ekilir. Ağaç aralarına ekebilirsiniz, ikinci bir gelir kaynağı olur.

Çicek kokulu bahçeler dilerim

İstanbul güzeli (turuncu kozmoz) İstanbullu güzel, İstanbul kadar güzel. Arıların en çok sevdiği çiçeklerden biridir. Ağaç aralarına tohumlarından çokça serpmiştim.

Doğa tüm renkleriyle ve uçan uçmayan canlıları ile birlikte güzel.

Arılar biterse yaşam biter

Çiçeksiz bahçe olmaz

Baktıkça içimde çiçekler açıyor.

Yuva bozanın yuvası bozulur

Yaban arılarının yuvasını bozmamıştım,

Doğa bir bütündür, parçalanamaz. Zararlı bildiğiniz her bitkinin ve canlının illaki bir faydası vardır.

Mehmet Tülüce